میکسینگ مانند یک زمین پر از مین است. مخصوصا اگر به تازگی این مسیر را آغاز کرده باشید، هر لحظه ممکن است در پروسه میکس مرتکب اشتباهاتی شوید و از آنها غافل بمانید؛ اما در نهایت متوجه میشوید که میکس شما به آن چیزی که انتظارش را داشتهاید تبدیل نشده است. با در نظر داشتن این موضوع، ما در مطلب پیش رو پنج دلیل اصلی که موجب میشود میکس شما از یک میکس حرفهای و استاندارد فاصله بگیرد را بررسی میکنیم و سپس به شما میگوییم چگونه میتوانید بر این مشکلات غلبه کنید.
1. مرتب نکردن پروژه
هدف اصلی میکس پیدا کردن تناسب ایدهآلی میان ولوم، فرکانسها، داینامیکها و غیره است. هرکسی به شیوه خودش پروژه میکس را شروع میکند، اما نکتهای که باید در نظر داشت این است که ترتیبی که شما المانهای مختلف هر ترک را میکس میکنید تاثیر قابل توجهی روی حس و حال کلی میکس خواهد داشت.
اما ترتیب صحیح میکس کردن المانها در میکس چیست؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا باید ببینید مهمترین و اصلیترین المان میکس شما چه چیزی است. به عنوان مثال در یک ترک پاپ که ترانه قوی و ملودی گیرایی دارد، وکال در پروسه میکس اولویت پیدا میکند. درامز و بیس هم از آنجایی که ریتم ترک پاپ ما را شکل میدهند در اولویت بعدی قرار میگیرند. در ژانرهایی مانند EDM (موزیک دنس الکترونیک)، کیک درام نقش بسیار مهمی دارد و الویت میکس در چنین سبکهایی کیک درام خواهد بود.
علاوه بر ترتیب میکس کردن المانها، دستهبندی کردن سازهای مشابه، رنگبندی کردن ترکهای میکس، اسمگذاری بخشهای مختلف قطعه موسیقی (ورس، کورس و...) موجب هرچه مرتبتر شدن پروژه شما میشود و در این حالت شما بدون سردرگمی میتوانید کارتان را انجام دهید.
همچنین بیشتر نرمافزارهای آهنگسازی دارای یک نُت پد هستند که در آن میتوانید جزئیات پروژه خود را یادداشت کنید، مانند تمپو، گام، آکوردها و... به اینترتیب وقتی پس از چند ماه پروژهتان را باز میکنید، بهعنوان مثال دقیقا میدانید چه آکوردهایی را در آن استفاده کردهاید و ایجاد تغییرات برای شما آسانتر خواهد شد.
2. حذف نکردن المانها و فرکانسهای غیر ضرروی
حذف کردن المانهای اضافه از پروژه اهمیت زیادی دارد، چرا که صداهایی مانند کلیکها، پاپها و نویزها ممکن است پس از اضافه شدن پلاگینها بسیار برجسته شوند. همچنین حذف نکردن ترکهای اضافه، مانند برداشتهای مختلفی که برای ضبط یک صدا داشتهاید، پروژه شما را شلوغ کرده و سرعت شما را پایین میآورند.
علاوه بر این موارد، در صورتی که سازها یا وکال را در یک محیط فاقد آکوستیک ایدهآل ضبط کرده باشید، احتمالا نویزها و ریورب اضافهای در صدای ضبط شده وجود خواهد داشت که از بین بردن آنها در میکس چالش برانگیز است. به همین دلیل توصیه میشود پیش از شروع میکس، پروژه را به خوبی تمیز کنید. یکی از انواع پلاگینهایی که برای حذف نویزهای وکال مانند صدای ناهنجار حروف "سین" و "پ" کاربرد دارند، دی اسرها (De-Esser) هستند. پلاگینهای De-Esser با دقت بالا و به شکلی طبیعی میتوانند شدت این صداهای ناهنجار را کاهش دهند. علاوه بر این شما سایر نویزهای ناهنجار در سازها را باید از بین ببرید، مانند نویزی که در نتیجه کشیده شدن انگشت نوازنده گیتار روی سیمها ایجاد میشود.
3. گوش نکردن دقیق به میکس
در پروسه میکس لازم است تنظیمات جزئی زیادی را انجام دهید که در کنار هم تاثیر قابل توجهی روی صدادهی موزیک شما میگذارند. در صورتی که شما تنظیمات ملایم و جزئی انجام ندهید و در عوض بخواهید همهچیز را به قدری شدید تغییر دهید که اثر آن را خیلی واضح بشنوید، به مشکل خواهید خورد و در چنین حالتی معمولا یا فرکانسهای بالا خیلی تقویت میشوند یا کامپرشن بسیار شدیدی را روی صدا اعمال خواهید کرد. به این ترتیب میکس شما صدایی مصنوعی و رباتیک به خود خواهد گرفت.
پیش از هر چیزی، تمرین دادن گوشها باید یک کار همیشگی و روزمره برای شما باشد، حتی اگر شما یک میکسمن حرفهای و با تجربه باشید. وبسایتهایی مانند SoundGym به شما کمک میکنند گوشهایتان را به صورت روزمره تمرین دهید. حتی صرف کردن روزانه پنج دقیقه برای این کار میتواند کمک بسیار بزرگی به شما کند.
علاوه بر این، وقتی از پلاگینهایی مانند EQ یا کمپرسور استفاده میکند، خوب است این تکنیک را انجام دهید: پس از ایجاد یک تغییر قابل توجه در تنظیمات، پلاگین را خاموش کنید و ببینید آیا تغییری که انجام دادهاید صدا را بهبود داده است یا نه. اگر از تغییری که انجام دادهاید راضی بودید، کمی تنظیم انجام شده را ملایمتر کنید و شدت آن را کاهش دهید. این استراتژی مخصوصا برای افرادی مناسب است که تاثیر تغییرات ملایم را به راحتی احساس نمیکنند.
4. استفاده نکردن از افکتهای SEND
معمولا زمانی که وکال و سازها را در استودیو ضبط میکنیم، صداهای ضبط شده کاملا خام هستند و حس قرار داشتن در یک فضای مشخص در آنها وجود ندارد. دلیلش این است که برخی استودیوها به شکلی آکوستیک شدهاند که ریوربی در هنگام ضبط ایجاد نشود. وجود نداشتن آمبیانس در صدا موجب کاهش جذابیت آن میشود، چرا که گوش انسان به صورت طبیعی به دنبال عمق، فضا و بافت صوتی در موسیقی میگردد.
از طرفی شدت زیاد آمبیانس و اکو در یک ترک میتواند موجب ناواضح شدن یا اصطلاحا muddy شدن میکس شود. در چنین حالتی اکوها و آمبیانس با صدای اصلی ترکیب میشوند و صدایی غیرطبیعی به شما میدهند. این اتفاق زمانی رخ میدهد که شما پلاگینهای آمبیانسساز مانند دیلی و ریورب را مستقیما به ترک اضافه کنید.
بهترین روش برای اضافه کردن افکتهای دیلی و ریورب، استفاده از ترکهای auxiliary است که با نام aux هم شناخته میشوند؛ در این صورت اصطلاحا گفته میشود که شما افکتها را به صورت افکت send استفاده کردهاید. برای این کار شما یک ترک aux را در نرمافزار میزبان ساخته و آن را به ترک مدنظرتان اختصاص میدهید. سپس تعیین میکنید که لِول این ترک aux که حاوی افکت ریورب یا دیلی است باید چقدر باشد. به این ترتیب صدای اصلی شما دستنخورده باقی میماند و افکت دیلی یا ریورب به صدای اصلی اضافه میشود. با این روش صدای طبیعیتر و تمیزتری خواهید داشت.
یکی از مشکلات دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، زمانی است که میخواهید به وکال دیلی اضافه کنید. تکرارهای دیلی گاهی با ترک وکال شما تداخل پیدا میکنند. در این حالت بهتر است به شکلی از اتومیشن روی پارامتر dry/wet پلاگین دیلی استفاده کنید که دیلی تنها در لحظاتی که وکال سکوت میکند، شنیده شود. در این حالت هم وکال تمیز و شفافی خواهید داشت و هم دیلی به خوبی کارش را انجام میدهد.
5. دقت نکردن به لِولها
بالا بودن بیش از حد لِولها چه در ترکهای مجزا و چه در خروجی اصلی، میتواند موجب ایجاد دیستورشن و محدود شدن هدروم برای پردازشهای بعدی مانند مسترینگ شود. در حقیقت بالا نگه داشتن فیدرها و دکمههای چرخشی گین یا ولوم در هر مرحلهای از موزیک پروداکشن میتواند به شکل قابل توجهی به کیفیت ترک شما آسیب بزند.
برای جلوگیری از بروز این مشکل پیشنهاد میکنیم فیدرها را در نرمافزارتان به شکلی تنظیم کنید که هیچوقت بالاتر از سطح 0dB نباشند. همچنین در مرحله ضبط سعی کنید گین استیجینگ مناسبی داشته باشید. گین استیجینگ شامل تنظیم کردن گین کارت صدا به شکلی است که صدای ضبط شده، گینی در حدود -6bB داشته باشد. در این حالت سیگنال ورودی سالمی به نرمافزار شما وارد میشود.
علاوه بر این، مهم است گاه به گاه وضعیت خروجی استریو در بخشهایی از ترک که بلندترین صدا را دارند، بررسی کنید. خروجی استریوی اصلی یا همان باس مستر مانند چنل استریپی است که سیگنال تمام ترکهای پروژه شما به آن وارد میشود. اگر حتی لحظهای لِول خروجی اصلی شما به بالاتر از 0dB میرسد یا قرمز میشود، این موضوع نشاندهنده کلیپ شدن سیگنال است. به همین دلیل باید مطمئن شوید حتی بخشهایی از ترک که بلندترین صدا را دارند، همیشه در باس مستر لِولی در حدود -6dB داشته باشند. در این حالت هدروم مناسبی برای میکس و سپس برای مسترینگ ترک شما وجود خواهد داشت.
مواردی که در این مقاله به آنها اشاره کردیم، پنج اشتباه رایجی بود که معمولا حین میکس کردن پروژهها اتفاق میافتد. با اینحال باید در نظر داشته باشید که میکسینگ یک پروسه سلیقهای است. در نهایت مهم نیست از چه متدی استفاده میکنید، مهم این است که در نهایت میکس شما چطور صدا میدهد.