سلفژ چیست ؟
سلفژ را می توان خواندن یک سری نت ها به صورت پی در پی و پشت سر هم و با رعایت قوانین نت ها و سکوت ها و … معرفی کرد. پایهء آموزش سلفژ دانستن ارزش زمانی هر نت است و در کنار این باید ارزش زمانی هر سکوت را نیز بدانیم. یعنی باید با تئوری موسیقی آشنایی داشته باشید.
مطالعه کتاب تئوری موسیقی ( استاد الهامیان و یا زنده یاد استاد پورتراب ) را به همه عزیزانی که به خوانندگی علاقه دارند توصیه میکنیم .
تعاریف كوتاهی از سلفژ :
الف:مهمترین عاملی كه به معنای اعم ، پایه و اساس جدی در آموزش موسیقی به شمار میرود سلفژ است كه از دو قسمت عمده تشكیل میشود :
- قسمت عملی
- قسمت نظری ( parlati , cantati )
قسمت عملی شامل خواندن و تلفظ نتها به شكل آوازی و به شكل وزن خوانی است و قسمت نظری شامل شناخت كلیه علامتها و قواعدی است كه در طی قرنها به منظور اجرای دقیق موسیقی به تدریج ابداع شده و تكامل یافته است تا بتوان شناخت هنری را كه واقعیتی درونی است و بیشتر جنبه عاطفی دارد با این علامتها و قواعد به شناخت علمی تبدیل كرد.
ب : تقسیمات صدای انسان :
- سوپرانو : صدای زیر زنانه
- متسو سوپرانو : صدای متوسط زنانه
- كنترآلتو : صدای بم زنانه
- تنور : صدای زیر مردانه
- باریتون : صدای بم یا صدای متوسط مردانه
- باس : صدای بم مردانه و بهترین صدای مردانه
در هنگام نوازندگی یا خوانندگی آواز سكوتها را باید اجرا كرد به صورت نخواندن نت و ساكت شدن ولی در ابتدا برای آموزش سلفژ ما با دیدن علامت سكوت ، سكوت نمیكنیم بلكه به جای آن كلمه اوم میگوییم و به اندازه ارزش زمانی سكوت آنرا ادامه میدهیم.
خواندن نتها با اجرای صدای آن نت را كانتات گویند و خواندن نت بدون اجرای صدا و فقط گفتن نام آنرا پارلات گویند.
شما باید توانایی خواندن بی صدای نتها را پیدا كنید و نتهایی كه به شما داده میشود را با تمپوی مشخص بخوانید و بعد كم كم قدرت نت خوانی خود را افزایش دهید بطوریكه نت بعدی را هم در ذهن داشته باشید و اگر كسی نت بعدیِ نتی را كه شما خوانده اید با دست بپوشاند شما باز هم آنرا بخوانید.
مساله دیگری كه اینجا بیاد خاطر نشان كرد مساله فركانس گیری است كه شما باید با سازی كه در اختیار دارید این كار را انجام دهید ، مثلا از یک ارگ کوچک استفاده کنید و یا حتی از اپلیکیشن های پیانو که امروزه به راحتی میتوان در گوشی موبایل خود نصب کرد .
فركانس گیری چهار مرحله دارد :
- شنیدن صدای نت اجرا شده
- اجرای آن در ذهن
- اجرای آن با صدا
- تطابق دادن هر چه بیشتر صدای خود با صدای ساز كه در فضا باقی مانده است.
معروفترین کتابی که در این زمینه از سالهای پیش تا امروز در سراسر دنیا تدریس میشود کتاب Pozzoli ( پوتسولی یا پوزولی ) نام دارد که از دو بخش parlati , cantati ( قسمت عملی و نظری ) تشکیل شده ولی این کتاب خود آموز نیست و میبایست حتما توسط استاد آموزش دیده شود .