دوره آکوردها در به موفقیت رسیدن یا شکست خوردن ترکهای موسیقی تاثیر غیر قابل انکاری دارند. اما وقتی یک پروژه را شروع میکنیم، چطور باید یک دوره آکورد مناسب برای ملودی مد نظرمان بسازیم؟
اولین قدم برای انجام چنین کاری این است که کمی تئوری ساده موسیقی یاد بگیریم. دوره آکوردی که در بیشتر موزیکهای پاپ استفاده میشوند، بسیار ساده هستند و شامل سیکلی از دو الی چهار آکورد میباشند. این آکوردها درون گام قطعه موسیقی قرار دارند و نُتهای آنها از نُتهای گام خارج نیستند. پس تنها کافیست بدانید ملودی مد نظرتان در چه گامی ساخته شده تا به راحتی بتوانید آکوردهای آن را پیدا کنید.
ما در ادامه به شما توضیح خواهیم داد که چگونه میتوانید گام ملودی مورد نظرتان را پیدا کنید و چگونه آکوردهای مناسبی را برای آن بسازید.
1. پیدا کردن گام
فرض میکنیم شما یک ملودی در ذهنتان داشتهاید و موفق شدهاید آن را در قسمت پیانو رول نرمافزار آهنگسازی پیاده کنید. حالا باید ببینیم چه نُتهایی در این ملودی استفاده شده تا به این وسیله بتوانیم گام آن را بهدست بیاوریم
.
2. چک کردن نُتها
برخی نرمافزارها نام هر نُت را روی مستطیل مربوط به آن نُت روی پیانو رول نمایش میدهند و برخی دیگر از نرمافزارها نام نُتها را داخلی باکسی در بالا یا پایین صفحه نمایش میدهند. پس برای مشاهده نام هر نُت میتوانید از این ویژگی نرمافزارتان استفاده کنید. در مثال ما (تصویر بالا)، تمام نُتها درون بخش مربوط به کلاویههای سفید قرار دارند، بجز آخرین نُت که نُت سی بمل (Bb) است.
3. پیدا کردن گام
از آنجایی که سی بمل تنها نُتی است که روی یک کلاویه سیاه قرار گرفته، نتیجه میگیریم که گام ملودی ما فا ماژور است، چرا که فا ماژور گامی است که تنها یک نُت بمل دارد و این نُت، سی بمل است. سایر نُتهای ملودی ما هم داخل گام فا ماژور قرار میگیرند یعنی نُت های فا، سُل، لا، سی بمل، دو، ر، می.
4. چک کردن گام نسبی
تنها گام ممکن دیگر برای این ملودی، گام مینور نسبی فا ماژور، یعنی گام ر مینور است؛ چرا که این گام همان نُتهای گام فا ماژور را دارد و در آن تنها یک نُت بمل دیده میشود که همان نُت سی بمل است. اما احتمال اینکه گام ملودی ما مینور باشد منتفی است، چرا که ملودی ما حس شاد و سرزندهای دارد و این یعنی ملودی ما در گام ماژور ساخته شده است.
5. ایجاد آکوردهای سه صدایی
حالا از اولین نُت گام یعنی نُت فا شروع میکنیم و تک به تک نُتهای گام را روی پیانو رول میکشیم و به هر نُت گام دو فاصله سوم اضافه میکنیم تا آکوردهای سه صدایی ایجاد شود. بهعنوان مثال نُت اولی که در تصویر بالا مشاهده میکنید نُت فا است؛ نُت بالای آن لا است که نُت درجه سوم فا محسوب میشود؛ بالای نُت لا هم نُت دو را داریم که نُت درجه سوم لا محسوب میشود.
6. درجه بندی آکوردها
حالا که آکوردهای سه صدایی را از تمام نُتهای گام ساختیم میتوانیم با استفاده از اعداد یونانی، آنها را بر اساس جایگاهی که در گام دارند نامگذاری کنیم. برای نشان دادن آکوردهای ماژور از حروف بزرگ و برای نمایش آکوردهای مینور از حروف کوچک انگلیسی استفاده میکنیم. به اینترتیب اولین آکورد ما که اولین نُت آن نُت فا است را با عدد یک یونانی نشان میدهیم. توجه داشته باشید که در گام ماژور آکوردهای درجه اول، چهارم و پنجم گام، ماژور هستند و آکوردهای درجه دوم، سوم و ششم هم مینور میباشند؛ آکورد درجه هفتم هم آکورد کاسته خواهد بود.
7. نامگذاری آکوردها
حالا که مشخص شد کدام آکوردها ماژور و کدام آکوردها مینور هستند، آکوردها را بر اساس اولین نُتی که دارند، نامگذاری میکنیم. برای مثال دومین آکورد ما با نُت سُل شروع شده و همانطور که توضیح دادیم دومین آکورد گام ماژور، یک آکورد مینور است؛ پس با اینحساب دومین آکورد گام ما سُل مینور (Gm) نام خواهد داشت.
8. دوره آکورد
حالا که تمام آکوردها را نامگذاری کردیم، باید ببینیم چه دوره آکوردی مناسب ملودی ما خواهد بود. رایجترین آکوردها در هر گامی آکوردهای اصلی آن گام هستند، یعنی آکوردهای درجه اول، چهارم و پنجم. برای مثال ما میتوانیم دوره آکورد I-IV-IV-V را امتحان کنیم که در گام فا ماژور میشود آکوردهای F-Bb-Bb-C.
9. تنوع دادن
دوره آکوردی که شکل دادیم برای ملودی ما مناسب است و نُتهای ملودی را به شکل مناسبی همراهی میکند. با اینحال میتوانیم با اضافه کردن آکورد درجه دوم، یعنی آکورد سُل مینور (Gm) بهعنوان سومین آکورد استفاده شده در دوره آکورد، کمی به دوره آکوردمان تنوع بدهیم.
10. تمرکز روی ریتم و صداسازی
حالا که دوره آکورد مناسبی پیدا کردیم، میتوانیم روی تغییر دادن ریتم و صداها برای ایجاد پارت همراهیکننده ملودی تمرکز کنیم.
11. آکوردهای وارونه
حرکت از یک آکورد به آکورد بعدی باید ملایم باشد؛ به بیان دیگر این حرکت نباید به شکلی باشد که نُتهای همجوار چندین درجه پرش داشته باشند. به همین دلیل گاهی لازم است که شما ترتیب نُتهای یک آکورد را تغییر دهید؛ مثلا اگر آکورد فا ماژور شما با نُت فا شروع شده، نُت فا را یک اکتاو بالا میبرید و در این حالت آکورد شما با نُت لا شروع میشود. در این حالت شما یک آکورد وارونه ساختهاید.
12. دایره پنجمها
اگر نمیدانید هر گام چند دیز و بمل دارد، میتوانید با نگاه به تصویر بالا این موضوع را متوجه شوید. تنها کافیست تعداد دیزها و بملهای نُتهای ملودیتان را بشمارید و آن را با بخش قرمز رنگ نمودار بالا مقایسه کنید؛ برای مثال اگر ملودی مد نظر شما تنها یک دیز داشته باشد، گام آن یا سُل ماژور (G) است یا می مینور (Em). اگرچه این روش یک راه صد در صد مطمئن برای پیدا کردن گام یک ملودی نیست، اما قطعا شما را در مسیر درستی برای پیدا کردن گام انواع ملودیها قرار خواهد داد.