اکولایزر داینامیک یا Dynamic EQ نوعی اکولایزر است که دارای پارامترهای وابسته به threshold برای کات (کاهش لِول) یا بوست (افزایش لِول) باندهای فرکانسی است. به این ترتیب فرکانس‌ها تنها زمانی پردازش می‌شوند که لِول آن‌ها از حد آستانه (threshold) عبور کند؛ پس اگر شدت محدوده فرکانسی مد نظر شما پایین‌تر از threshold باشد، سیگنال دست‌نخورده باقی می‌ماند.
ما در این مقاله به شما توضیح خواهیم داد که چطور می‌توانید از اکولایزر داینامیک استفاده کنید؛ همچنین شما را با پارامترهای کلیدی اکولایزرهای داینامیک آشنا می‌کنیم و به شما می‌گوییم با استفاده از این نوع پردازش به چه نتایجی می‌توانید دست پیدا کنید.
استفاده از اکولایزر داینامیک در میکس
پلاگین‌های اکولایزر داینامیک زیادی در دسترس قرار دارد و شما می‌توانید هر یک از آن‌ها را انتخاب کنید؛ پلاگین‌هایی مانند FabFilte Pro-Q 3 و Waves R6 بسیار محبوب هستند و هر دو قابلیت Dynamic EQ دارند. ما در مثال‌هایمان از پلاگین رایگان TDR Nova استفاده کرده‌ایم.
آناتومی اکولایزرهای داینامیک بسیار مشابه است و تنها تفاوت در این است که برخی پلاگین‌ها گزینه‌های بیشتر و تنظیمات گسترده‌تری را به کاربر ارائه می‌دهند. اکولایزرهای داینامیک هم به عنوان یک اکولایزر معمولی و هم به عنوان یک پردازشگر داینامیک عمل می‌کنند و شما می‌توانید از هر دوی این قابلیت‌ها به صورت همزمان استفاده کنید. برای این که تنها از حالت پردازنده داینامیک این نوع اکولایزرها استفاده کنید، باید گین باندهای فرکانسی را روی صفر قرار دهید.
در تصویر بالا ما پلاگین TDR Nova را لود کرده‌ایم، تنها یک باند را فعال کرده و برای فعال کردن حالت داینامیک، دکمه Threshold را روشن کرده‌ایم. همان‌طور که گفتیم، گین را روی صفر قرار میدهیم تا این باند تنها به عنوان یک پردازشگر داینامیک عمل کند. حالا می‌توانیم شکل باند فرکانسی را تعیین کنیم (استفاده از فیلتر bell، shelf و...) و پارامترهای فرکانس و پهنای باند (Q) را روی مقدار مورد نظر قرار دهیم.
برای این که به شما نشان دهیم یک اکولایزر داینامیک چگونه کار می‌کند، روی صدای کیک درام تمرکز می‌کنیم. آنالیزر پلاگین ما نشان می‌دهد که کیک درام انرژی زیادی در حدود فرکانس 80Hz دارد. ما با استفاده از یک فیلتر bell (این نوع فیلتر با نام peak هم شناخته می‌شود) و قرار دادن پارامتر Q روی مقدار 2، قرار دادن پارامتر Ratio روی نسبت 2:1 و تنظیم کردن پارامتر Threshold به مقدار مورد نیاز، کاهش گین داینامیک مد نظرمان را در این باند اکولایزر ایجاد می‌کنیم.
حالا می‌توانیم پارامترهای Attack و Release را بنابر نیازمان تنظیم کنیم. پارامترهای Threshold و Ratio را هم به شکلی تنظیم می‌کنیم که تغییر گین مد نظرمان ایجاد شود.
حالا که نکات ابتدایی Dynamic EQ را توضیح دادیم، به شما می‌گوییم که از این نوع پردازش چگونه باید در میکس استفاده کرد. اولین کاربرد اکولایزر داینامیک، کنترل کردن رزونانس‌ها و فرکانس‌های تیز است. صداهایی مانند وکال، گیتار الکتریک و برخی سازهای آکوستیک گزینه‌های رایجی برای این نوع پردازش هستند. ما در ادامه روی وکال تمرکز می‌کنیم.
یک باند فرکانسی را فعال می‌کنیم و آن را در طول طیف فرکانسی حرکت میدهیم تا فرکانس نامطلوب را پیدا کنیم. پس از آن که فرکانس نامطلوب را پیدا کردیم، گین این باند را روی صفر قرار میدهیم. ما برای وکالی که در دست پردازش داریم، فرکانس 1.7kHz و فیلتر bell را انتخاب کرده‌ایم. حالا با قرار دادن پارامترهای Attack و Release روی حالت سریع، قرار دادن پارامتر Ratio روی نسبت متوسط 4:1 و تنظیم کردن پارامتر Threshold به مقدار نیاز، شدت فرکانس ناخوشایند وکال ما هر زمان که از حدی که ما مشخص کرده‌ایم بیشتر شود، کاهش پیدا خواهد کرد.
صداهایی که به صورت زنده ضبط می‌کنیم معمولا حاوی رزونانس‌های ناخوشایندی هستند؛ چنین چیزی یا حاصل قرار دادن میکروفن در نزدیکی سورس صداست و یا حاصل فضایی که صدا را در آن ضبط کرده‌ایم. در ادامه می‌خواهیم یک لوپ کونگا را اکولایز کنیم. برای این کار پارامتر اتک را روی حالت سریع، پارامتر ریلیز را روی حالت متوسط و پارامتر ratio را روی یک نسبت بالا قرار میدهیم.
یکی دیگر از صداهایی که معمولا با مشکل رزونانس‌های ناخواسته مواجه می‌شود، گیتار آکوستیک است. اگر دقیق‌تر بخواهیم بگوییم، این نویز کشیده شدن انگشت نوازنده روی سیم‌های گیتار است که رزونانس‌های ناخوشایندی را ایجاد می‌کند. ما با روشی که قبلا توضیح دادیم، فرکانس ناهنجار را پیدا کردیم (حدود 2kHz). حالا از یک باند اکولایزری باریک برای کاهش شدت این فرکانس به صورت داینامیک استفاده می‌کنیم تا زمانی که نویز کشیده شدن انگشت نوازنده روی سیم‌ها شنیده نمی‌شود، شدت این فرکانس تغییری نکند.
یکی دیگر از موارد استفاده اکولایزرهای داینامیک، زمانی است که می‌خواهید دو صدایی که محدوده فرکانسی مشابهی را اشغال کرده‌اند، در میکس بهتر کنار یکدیگر بنشینند. نمونه بارز چنین حالتی، کیک درام و بیس است. برای انجام این کار باید از قابلیت سایدچین (Side Chain) استفاده کنید. پلاگین اکولایزر را هم روی ترک کیک درام و هم روی ترک بیس قرار میدهیم. حالا ترک کیک درام را به عنوان ساید چین اکسترنال تعیین می‌کنیم تا هر بار کیک درام به صدا در می‌آید، شدت فرکانس مد نظر ما در ترک بیس کاهش پیدا کند.
این تکنیک برای سایر المان‌های میکس هم قابل استفاده است. برای مثال شما می‌توانید با استفاده از این تکنیک از تداخل فرکانس‌های بالای وکال با های-هت جلوگیری کنید.
در نهایت باید اشاره کنیم که با استفاده از اکولایزر داینامیک شما همچنین می‌توانید فرکانس‌ها را تقویت کنید. این نوع استفاده کمتر رایج است اما اگر فرکانسی در صدای مد نظرتان وجود دارد که می‌خواهید آن را برجسته‌تر کنید، استفاده از اکولایزر داینامیک راه حل مناسبی برای شما خواهد بود. در تصویر بالا ما تنظیماتی انجام داده‌ایم تا صدای زنگ‌دار سیمبال در کیت درام ما برجسته‌تر شود.
پلاگین‌هایی که قابلیت‌های بیشتری ارائه می‌دهند
ما معمولا زمانی به سراغ اکولایزرهای داینامیک می‌رویم که می‌خواهیم شدت فرکانس‌های نامطلوب را در لحظات مشخصی کاهش دهیم؛ در این حالت استفاده از اکولایزرهای معمولی به صدا آسیب می‌زند. با این‌حال برخی مواقع شما با شرایطی مواجه می‌شوید که چندین رزونانس نامطلوب در صدا وجود دارد و با استفاده از یک باند اکولایزر ثابت نمی‌توانید بر مشکل غلبه کنید.
برخی پلاگین‌ها دقیقا برای غلبه بر این مشکل طراحی شده‌اند. پلاگین Soothe 2 از شرکت Oeksound، پلاگین Smooth Operator از شرکت Baby Audio و پلاگین Silk Vocal از شرکت Waves جزو این دسته از پلاگین‌ها هستند.
قابلیت جذابی که در این پلاگین‌ها وجود دارد این است که تمام کاری که شما باید انجام دهید این است که محدوده فرکانسی مورد نظرتان را مشخص کرده (برخلاف پلاگین‌های اکولایزر عادی که باید فرکانس مشخصی را در آن‌ها تعیین کنید) و سپس پارامتر Threshold را تنظیم کنید. باقی کارها را خود پلاگین برای شما انجام می‌دهد. پارامترهای دیگری هم در دسترس شما قرار دارد که دقت عملکرد اکولایزر را بالا می‌برند. به عنوان مثال در پلاگین Smooth Operator کنترلی با نام Focus و در پلاگین Soothe 2 کنترل‌هایی با عناوین Sharpness و Selectivity وجود دارد.