برخی افراد به دلیل محدودیت بودجه یا کار در محیطی که آکوستیک مناسبی ندارد، استفاده از هدفون‌های استودیویی را به اسپیکرهای مانیتورینگ ترجیح می‌دهند، اما آیا می‌توان با استفاده از هدفون میکس‌های دقیقی انجام داد؟ آیا می‌توان با هدفون به میکس‌هایی رسید که روی اسپیکر هم خوب صدا دهند؟
هدفون‌ها نسبتا قیمت مناسبی دارند و جمع و جورو پرتابل هستند؛ این عوامل باعث شده تا هدفون‌ها به سیستم مانیتورینگ قابل دسترس و راحتی برای موزیک پروداکشن، ضبط و میکس در هر جایی تبدیل شوند.
اما آیا هدفون‌ها به لحاظ صوتی به حدی قابل اطمینان هستند که برای اتخاذ تصمیمات مهم در میکس و موزیک پروداکشن بتوان به آن‌ها اتکا کرد؟ یا این که برای رسیدن به یک میکس خوب حتما به یک اسپیکر مانیتورینگ نیاز است؟
رسیدن به یک میکس خوب با استفاده از هدفون دشوار است. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به مشکلاتی که در میکس با هدفون وجود دارد و این که چگونه با استفاده از برخی پلاگین‌ها می‌توان به این مشکلات غلبه کرد.
جایگزینی برای اسپیکرها:
از هدفون گاها به عنوان جایگزینی برای مانیتورهای استودیویی یاد می‌شود. اما معمولا افراد تنها زمانی به کار با هدفون راضی می‌شوند که امکان استفاده از اسپیکرهای مانیتورینگ را نداشته باشند. مسافرت کردن، آکوستیک نبودن اتاق، ایجاد مزاحمت برای همسایه‌ها و بسیاری عوامل دیگر موجب می‌شوند برخی افراد نتوانند از اسپیکرهای مانیتورینگ استفاده کنند. حقیقت این است که هدفون‌ها یک تجربه شنیداری طبیعی را برای انسان شکل نمی‌دهند. فضا و محیط در نحوه‌ای که ما صدها را می‌شنویم نقشی حیاتی دارند و با توجه به نحوه‌ای که گوش ما فرکانس‌ها را درک می‌کند، جای تعجبی نیست که بیشتر افراد ترجیح می‌دهند برای کار و گوش دادن به موسیقی از یک جفت اسپیکر استفاده کنند.
علیرغم تمام کاستی‌ها اما، هدفون‌ها بدون شک در موزیک پروداکشن، میکس و حتی مسترینگ مدرن یک ضرورت هستند. اگر با محدودیت زمانی برای اتمام پروژه مواجه هستید و مجبورید شب‌ها کار کنید، یا اگر اسپیکر مانیتورینگ یا محیط آکوستیک مناسبی ندارید، شکی نیست که در بخشی از کار برای تصمیمات حساس صوتی به هدفون تکیه خواهید کرد.
با توجه به این موضوع، استفاده از پلاگین‌های مانیتورینگ هدفون می‌تواند راهکار مناسبی باشد. پلاگین هایی مانند CLA Nx وNx Ocean Way Nashville با استفاده از تکنولوژی سایکوآکوستیک تجربه شنیداری سه‌بُعدی را هنگام استفاده از هدفون فراهم می‌کنند و موجب می‌شوند هدفون‌ها صدادهی و عملکردی مانند یک جفت اسپیکر در یک فضای آکوستیک واقعی داشته باشند. به این ترتیب صدایی که از هدفون می‌شنوید طبیعی و واقعی خواهد بود و بسیاری از مشکلاتی که در میکس با هدفون وجود دارد برطرف می‌شود.
در ادامه به چند مورد از تفاوت‌های اساسی مانیتور کردن صدا با استفاده از هدفون و اسپیکر می‌پردازیم و به شما می‌گوییم این پلاگین‌ها چگونه مشکل را برطرف می‌کنند.
فضا:
به دلیل نزدیک بودن هدفون به گوش‌ها، فضا مشخص‌ترین تفاوت میان هدفون و اسپیکر است. نبود فضای فیزیکی و زمان، موجب حذف شدن انعکاس‌های طبیعی صدا در اتاق می‌شود؛ انعکاس هایی که ما به شنیدن آن‌ها در کنار صدای اصلی عادت داریم و به شکل قابل توجهی نحوه‌ای که ما صدا را می‌شنویم را دستخوش تغییر می‌کند.
سریع‌ترین و قابل توجه‌ترین تفاوتی که پلاگین هایی مانند CLA Nx یاNx Ocean Way Nashville فراهم می کنند، حس قرار گرفتن صداها در یک فضای واقعی است. با این پلاگین‌ها فضایی که صدا در آن قرار دارد عمیق‌تر و قابل لمس می‌شود. در این حالت موزیک دیگر مستقیما به پرده گوش شما نمی‌رسد، بلکه پیش از آن که شما صدا را بشنوید، صدا بازتر و پراکنده‌تر می‌شود. این تجربه بسیار مشابه حالتی است که شما صدا را از اسپیکرهایی می‌شنوید که معمولا چند قدم از شما دورتر هستند. این تغییر اگرچه در ابتدا عجیب به نظر می‌رسد، اما خیلی سریع تجربه شنیداری خوشایندتری را برای شما فراهم می‌کند و شما به شکل بهتری می‌توانید در مورد شدت ریورب در ترک هایتان تصمیم‌گیری کنید. با اضافه شدن انعکاس‌های طبیعی اتاق به معادله، احتمال استفاده بیش از حد از ریورب هنگام میکس با هدفون کاهش پیدا می‌کند.
استریو ایمیج:
یکی دیگر از مشکلات مربوط به فضا که تصمیمات میکس را تحت تاثیر قرار می‌دهد، تفاوت میان استریو ایمیج در هدفون و اسپیکرهاست.
استریو ایمیجینگ همیشه یکی از بزرگترین مشکلات میکس با هدفون بوده است. در هدفون، صدای کانال‌های چپ و راست مستقیما به گوش‌های چپ و راست شما هدایت می شود، بدون این که این دو کانال با یکدیگر ترکیب شوند. در هدفون شما همیشه حس می‌کنید صداها یا کاملا در سمت چپ قرار دارند یا سمت راست و هر چیزی مابین آن ها تنها کمی از مرکز استریو ایمیج فاصله دارد. کار کردن با اسپیکر، فضای استریو و این که المان‌های میکس در کجای استریو ایمیج قرار دارند را به شکل بهتری برای شما قابل لمس می‌سازد. این موضوع همچنین نقش مهمی در تصمیم‌گیری برای قرار دادن ریورب و دیلی در یک میکس شلوغ دارد.
پلاگین هایی مانند CLA Nx و Nx Ocean Way Nashville این موضوع را تغییر می‌دهند. وقتی از این پلاگین‌ها استفاده می‌کنید، صداهایی که در مرکز قرار دارند کاملا در مرکز و جلوی میکس شنیده می‌شوند و المان‌هایی که از چپ تا راست استریو ایمیج قرار گرفته‌اند به شکلی خوشایندتر و واقعی‌تری شنیده خواهند شد. در این حالت شما به راحتی می‌توانید لید وکال را تنظیم و آن را در میکس قرار دهید. ریورب‌ها و دیلی‌ها به شکل مناسب‌تری تنظیم می‌شوند و زمانی که میکس را با اسپیکر گوش می‌دهید، میکس شما خوب صدا می‌دهد. وقتی از چنین پلاگین‌هایی استفاده می کنید، اگرچه پهنای استریو ایمیج نسبت به حالت عادی هدفون باریک‌تر به نظر می‌رسد، اما به حالتی که در اسپیکرهای مانیتورینگ وجود دارد نزدیک‌تر می‌شود.
قابلیت‌هایی که چنین پلاگین‌هایی فراهم می‌کنند نقش مهمی در دستیابی به میکس‌هایی دارد که در سایر محیط‌ها هم خوب صدا می‌دهند. بدون استفاده از چنین پلاگین‌هایی، میکس با هدفون بیشتر شبیه به حدس زدن خواهد بود و شما باید آزمون و خطای زیادی انجام دهید.
خستگی گوش:
یکی از بزرگترین چالش‌ها و خطرها در کار با هدفون، خستگی گوش است که در صورت استفاده از هدفون زودتر اتفاق می‌افتد. این که صدا، با هر ولومی، مستقیما به پرده گوش شما ارسال شود برای شنوایی شما ایده‌آل نیست و هنگام استفاده سنتی از هدفون، حتما پیشنهاد می‌شود که به شکل مداوم به گوش‌هایتان استراحت دهید و ولوم را هم پایین نگه دارید.
اگرچه پلاگین‌هایی مانند CLA Nx، Nx Ocean Way یا Abbey Road Studio 3 نیاز به استفاده از هدفون دارند و به لحاظ فنی در هنگام استفاده از این پلاگین‌ها باز هم صدا به شکل مستقیم به پرده گوش شما می‌رسد، اما تجربه‌ای که با این پلاگین‌ها حاصل می‌شود خستگی کمتری را برای گوش شما ایجاد خواهد کرد. فضایی که در این پلاگین‌ها ساخته شده صدای مستقیم، سخت و برجسته هدفون را نرم می‌کند. در حالی که اطلاعات مربوط به ترنزینت‌ها کماکان قابل شنیدن هستند، شبیه‌سازی فضا در این پلاگین‌ها به صداها اجازه تنفس می‌دهد و در نتیجه شما دیرتر با خستگی گوش مواجه می‌شوید. قطعا در صورت استفاده از این پلاگین‌ها باز هم پیشنهاد می‌کنیم به طور مرتب به گوش‌هایتان استراحت دهید، اما در نهایت تجربه میکس خوشایندتری را با این نوع پلاگین ها خواهید داشت.
طیف فرکانسی و فرکانس‌های بیس:
گرفتن یک نمایش قابل قبول از تمام طیف فرکانسی در هیچ یک از محیط‌های شنیداری آسان نیست، اما هدفون این کار را حتی سخت‌تر می‌کند. گوش ما فرکانس‌ها را با شدت‌های مختلف در ولوم‌های مختلف حس می‌کند، پس وقتی این فرکانس‌ها مستقیما به گوش وارد شوند تجربه شنیداری بسیار متفاوتی نسبت به اسپیکرها ایجاد خواهد شد.
این موضوع مخصوصا در مورد فرکانس‌های بیس یا low-end صدق می‌کند، یعنی فرکانس‌هایی که طول فیزیکی آن‌ها بسیار بلند است و برای این که به شکل دقیقی شنیده شوند نیاز به زمان دارند تا کامل شوند. به طور کلی، انرژی فرکانس‌های بیس شنیده نمی‌شود و ما بیشتر آن را از طریق ارتعاش قفسه سینه حس می‌کنیم. از آنجایی که هدفون‌ها فضای فیزیکی بسیار کمی برای شکل گرفتن و کامل شدن فرکانس‌های بیس دارند (یا اصلا ندارند)، به افکت مجاورت و نزدیکی به گوش‌ها تکیه می‌کنند تا ولوم درک شده از فرکانس‌های بیس را شبیه‌سازی کنند.
به لطف فضایی که در پلاگین‌هایی مانند Nx Ocean Way Nashville فراهم می‌شود، شما می‌توانید طیف فرکانسی را به شکل واقعی‌تری درک کنید. با این نوع پلاگین‌ها این حس ایجاد می‌شود که فرکانس‌های بیس زمان کافی برای کامل شدن و تنفس پیدا می‌کنند و فرکانس‌های بالا یا top end دیگر مستقیم و بی‌حس نیستند. در این حالت تنظیماتی که شما روی اکولایزر انجام می‌دهید بسیار قابل اطمینان‌تر خواهند بود، چرا که شما بر اساس صداهای اصلی و نه بر اساس اثرات مصنوعی بازتولید صدای هدفون تصمیم گیری می‌کنید.
ثبات:
یکی از مزیت‌های هدفون‌ها که حتی برخی از استودیوهای حرفه‌ای آکوستیک شده هم نمی‌توانند آن را مهیا کنند، پایداری و ثبات صدایی است که هدفون می‌تواند ارائه دهد. حتی استودیوهایی که به خوبی طراحی و آکوستیک شده‌اند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرند، مانند تغییر اشیای فیزیکی در اتاق یا احتمال این که کسی اسپیکرها را چند سانتی متر جابجا کند. از آنجایی که هدفون یک منبع شنیداری ثابت است که مستقیما به گوش می چسبد، شما با استفاده از هدفون می‌توانید هر متغیری که تجربه شنیداری را تحت تاثیر قرار می‌دهد را حذف کنید.
جمع‌بندی:
هدف پلاگین هایی مانند Waves Nx این نیست که شما اسپیکرهایتان را بفروشید یا این که ایده قرار گرفتن در یک استودیو با آکوستیک حرفه‌ای را از سرتان بیرون کنید. با این حال چنین پلاگین‌هایی مزیت‌های کاربردی و قابل توجهی را فراهم می‌کنند که کمک بزرگی به میکسرها و پرودیوسرهای مدرن خواهد کرد. در حالی که هدفون‌ها با فرم فاکتور پرتابل و جمع و جورشان مناسب سبک زندگی شلوغ مردم هستند، ابزارهایی مانند این پلاگین‌ها کار با هدفون را قابل اطمینان‌تر می‌سازند و به شما اجازه می‌دهند به شکل حرفه‌ای‌تری کار کنید.