احتمالا این سوال برایتان پیش آمده که تفاوت بین مسترینگ آنالوگ و دیجیتال در چیست و کدام یک بهتر است. همین اول مقاله باید به شما بگوییم که هیچ یک از این دو روش بهتری نسبت به دیگری نیست و همه چیز به توانایی‌های مهندس مسترینگ بستگی دارد. با این حال مسترینگ دیجیتال و آنالوگ هر کدام نقاط قوت و ضعف خود را دارند و البته برخی از مهندسان مسترینگ هم از روش هیبریدی استفاده می‌کنند و بخشی از پروسه را به صورت دیجیتال و بخش دیگر را به صورت آنالوگ مستر می‌کنند.
ما در این مقاله تاریخچه مختصری از پردازشگرهای آنالوگ و دیجیتال در مسترینگ را با شما به اشتراک می‌گذاریم و نقاط قوت و ضعف هر روش را بیان می‌کنیم.
تفاوت میان مسترینگ دیجیتال و آنالوگ
در مسترینگ آنالوگ از پردازشگرهای سخت‌افزاری مانند اکولایزرها و کمپرسورهای سخت‌افزاری استفاده می‌شود. در چنین حالتی سیگنالی که با آن کار می‌کنیم یک ولتاژ آنالوگ پیوسته است. در مسترینگ دیجیتال، هم از پردازشگرهای سخت‌افزاری و هم از پردازشگرهای نرم‌افزاری استفاده می‌شود اما در هر دو حالت ما با سیگنال دیجیتالی مشابه به آن چه که در نرم‌افزارهای آهنگسازی وجود دارد سروکار داریم. در بسیاری از موارد، ابزارها و تکنیک‌هایی که در مسترینگ دیجیتال استفاده می‌شوند بسیار مشابه به آن چیزی هستند که در مسترینگ آنالوگ به کار می‌رود؛ با این حال ما به ابزارهایی در حوزه دیجیتال دسترسی داریم که در حالت آنالوگ امکان استفاده از آن‌ها وجود ندارد.
تاریخچه مختصر مسترینگ آنالوگ و دیجیتال
در سی سال اولی که مسترینگ به عنوان یک پروسه مجزا شناخته شد، پردازش آنالوگ تنها گزینه بود. مهندسان مسترینگ از ابزارهای مختلفی مخصوصا اکولایزرها، کمپرسورها و لیمیترهای آنالوگ برای بهینه کردن موزیک به منظور انتشار روی کاست، صفحه گرامافون و غیره استفاده می‌کردند. اما در اواخر دهه 1970 و اوایل دهه 1980 این موضوع تغییر کرد.
سونی دو پردازشگر صدای دیجیتال با نام‌های PCM-1610 و 1630 را روانه بازار کرد که قادر به تبدیل سیگنال از حالت دیجیتال به آنالوگ و بالعکس بودند و می‌توانستند نسخه دیجیتال صدا را روی یک نوار ویدیویی U-matic که چیزی شبیه به VHS بود ضبط کنند. این پردازشگرها به مهندسان مسترینگ اجازه دادند تا فرمت صدا را به شکلی بهینه کنند که برای انتشار روی CD آماده شود. با این حال در آن زمان هم همچنان از ابزارهای آنالوگ برای پردازش مسترها پیش از انتقال آن‌ها به فرمت دیجیتال استفاده می‌شد.
به خاطر داشته باشید در حالی که این روزها صدای دیجیتال برای ما یک چیز کاملا عادی است، اما در اوایل دهه هشتاد میلادی صدای دیجیتال به عنوان قدم بزرگ رو به جلویی در کیفیت صدا شناخته می‌شد. در نتیجه همه ترغیب شده بودند تا بیشتر پروسه‌های تولیدات صوتی را به صورت دیجیتال انجام دهند؛ به همین دلیل تا اواسط دهه هشتاد میلادی، کمپانی‌هایی مانندWeiss Engineering شروع به عرضه پردازشگرهای سیگنال دیجیتال بر اساس سخت‌افزارهایی کردند که مشابه تجهیزات آنالوگ بودند اما پردازش‌های آن‌ها کاملا به صورت دیجیتال انجام می‌شد.
این روزها که همه عاشق مسترینگ آنالوگ هستند سخت است باور کنیم که زمانی همه به دنبال مهندسان مسترینگی بودند که همه کارها را به صورت دیجیتال انجام دهد. در اواسط دهه نود میلادی، پلاگین‌های پردازش صدا رفته رفته رایج شدند. اوایل دهه 2000 بود که اتفاق جالبی رخ داد. از یک طرف پلاگین‌های لیمیتر و maximizer این امکان را فراهم کرده بودند که موزیک‌های روی سی‌دی صدای بلندتری پیدا کنند و از طرفی، بسیاری از افراد متخصص میکس و مسترینگ متوجه شده بودند که بسیاری از پلاگین‌ها به خوبی پردازشگرهای سخت‌افزاری صدا نمی‌دهند. با این حال انجام کارهایی در حوزه دیجیتال فراهم شده بود که جایگزین آنالوگی برای آن وجود نداشت.
پس افراد زیادی به استفاده از پروسه هیبریدی تمایل پیدا کردند؛ یعنی استفاده از ترکیبی از پردازشگرهای آنالوگ و دیجیتال. با گذشت سال‌ها کیفیت پلاگین‌ها بهبود پیدا کرد، تکنیک‌های oversampling و antialiasing ارتقا پیدا کردند و درک ما از این که چه چیزی باعث می‌شود صدای آنالوگ گوش‌نواز باشد هم پیشرفت کرد و توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها موفق شدند تجهیزات آنالوگ را شبیه‌سازی کنند.
حالا امروز ما در شرایطی قرار گرفته‌ایم که به پلاگین‌هایی بسیار باکیفیت دسترسی داریم و با هر بودجه‌ای می‌توانیم از ابزارهای نرم‌افزاری خارق‌العاده استفاده کنیم.
نقاط قوت و ضعف مسترینگ آنالوگ
اول از همه باید بگوییم تجهیزات آنالوگ صدای بسیار زیبایی دارند، اما هر ابزار آنالوگی برای مسترینگ مناسب نیست. در رابطه با تجهیزات آنالوگ مسترینگ همیشه باید این سوال‌ها را در نظر داشته باشید:
- آیا نویز ابزار آنالوگ مورد نظر به حد کافی پایین است؟
- ابزار مورد نظر من چقدر هدروم دارد و و چقدر دقیق می‌تواند سیگنال استریو را پردازش کند؟
این موارد در انتخاب تجهیزات آنالوگ برای مسترینگ بسیار مهم هستند. علاوه بر این، پیش از آن که حتی بتوانید شروع به استفاده از تجهیزات آنالوگ کنید، نیاز به یک سیستم تبدیل آنالوگ به دیجیتال و دیجیتال به آنالوگ بسیار باکیفیت دارید.
جنبه دیگری از کار با تجهیزات آنالوگ که نقاط قوت و ضعف خاص خودش را دارد، جریان کاری است. این که بتوانید دکمه‌ها را با دستتان لمس کنید، دکمه‌های چرخشی را بچرخانید و بجای درگیر شدن با آنالیزرهای گرافیکی مختلف تنها به صداها گوش کنید، بسیار جذاب است. اما از طرف دیگر، کار با تجهیزات آنالوگ دردسرهایی هم دارد. برای مثال شما نمی‌توانید تنظیماتی که انجام داده‌اید را ذخیره و لود کنید و اگر می‌خواهید پروژه را در زمان دیگری ادامه دهید، باید یادداشت برداری دقیقی از تنظیمات داشته باشید. علاوه بر این، تجهیزات آنالوگ را باید هر از گاهی سرویس و تعمیر کرد و این کار هم زمان‌بر است و هم هزینه قابل توجهی روی دست شما خواهد گذاشت. با این‌حال باید اشاره کنیم که تجهیزات آنالوگ باکیفیت تا سالیان سال بدون هیچ مشکلی کار می‌کنند.
سوالات رایج درباره مسترینگ آنالوگ
معمولا در فضای وب چند سوال رایج در رابطه با مسترینگ آنالوگ همیشه مطرح است که ما پاسخ آن‌ها را به شما می‌دهیم:
مسترینگ آنالوگ چگونه انجام می‌شود؟
مهندس مسترینگی که از تجهیزات آنالوگ استفاده می‌کند، معمولا میکس دیجیتال را از نرم‌افزار میزبان خود (DAW) از طریق یک کانورتور دیجیتال به آنالوگ بسیار باکیفیت به زنجیره سیگنال آنالوگ خود منتقل می‌کند. پس از این مرحله با استفاده از کنسول مسترینگ یا سایر تجهیزات آنالوگ، پروسه مسترینگ را انجام می‌دهد. پس از انجام تنظیمات مد نظر، سیگنال پردازش شده را با استفاده از کانورتور آنالوگ به دیجیتال دوباره به نرم‌افزار میزبان انتقال می‌دهد.
آیا مسترینگ آنالوگ بهتر از مسترینگ دیجیتال است؟
نه، حداقل با وجود نرم‌افزارهای بسیار باکیفیتی که این روزها در دسترس قرار دارد، این‌طور نیست. در حقیقت اگر با یک میکس خیلی خوب سروکار داشته باشید، پروسه تبدیل دیجیتال به آنالوگ و سپس تبدیل سیگنال آنالوگ به دیجیتال برای استفاده از تجهیزات مسترینگ آنالوگ، حتی می‌تواند به کیفیت کار آسیب بزند. بسیاری از مهندسان مسترینگ مطرح و طراز اول در سطح جهانی هستند که تمام پروسه مسترینگ را کاملا دیجیتالی و با استفاده از کامپیوتر انجام می‌دهند.
نقاط قوت و ضعیف مسترینگ دیجیتال
مسترینگ دیجیتال اگرچه جذابیت و لذت استفاده از سخت‌افزارها را به شما نمی‌دهد، اما حقیقتا کیفیتی عالی را برای شما مهیا می‌کند.
اول از همه این که اگر دقت انجام شدن تنظیمات برای شما اهمیت دارد، با مسترینگ دیجیتال خیلی راحت‌تر می‌توانید به نتیجه برسید. برای مثال اگر می‌خواهید نیم دسی‌بل فرکانس 100 Hz را افزایش دهید، ابزارهای دیجیتال باکیفیت می‌توانند دقیقا به همین مقدار فرکانس مد نظر شما را تغییر دهند، در حالی که با تجهیزات مسترینگ آنالوگ، ردپا و تاثیر کانورتورهای آنالوگ به دیجیتال و دیجیتال به آنالوگ و فیلترهای آن‌ها روی صدا به‌جا می‌ماند و احتمالا کمی هارمونیک دیستورشن و نویز هم به صدا اضافه می‌شود.
دوم این که با استفاده از نرم‌افزارها شما به راحتی می‌توانید تنظیمات مورد نظرتان را ذخیره و لود کنید. اگر شما مهندس مسترینگی هستید که مشتری‌های زیادی دارد قاعدتا با این سناریو روبرو می‌شوید که پس از تحویل کار به مشتری، با درخواست تغییر دادن بخش‌هایی از مستر مواجه می‌شوید. در صورتی که از نرم‌افزار برای مسترینگ استفاده کرده باشید، به راحتی می‌توانید پروژه مشتری را لود کرده و تغییرات مورد نظرش را انجام دهید.
با این حال اگرچه نرم‌افزارها دقت بسیار بالا و رابط کاربری روان و ساده‌ای دارند، اما خیلی راحت می‌توانند حواس شما را پرت جلوه‌های بصری، مترهای گرافیکی و اعداد و ارقام کنند. ما نمی‌گوییم که آنالیزرها، مترها و اعدادی که روی پنجره پلاگین‌ها به نمایش درمی‌آیند کاربردی نیستند، اما تکیه کردن بر آن‌ها موجب می‌شود شما بجای گوش دادن به صداها، توجه‌تان را معطوف آنالیزرها کنید. بخاطر داشته باشید که شما موسیقی را با گوش‌هایتان می‌شنوید نه با چشم‌هایتان! مخاطبینی هم که در آینده به مستر شما گوش خواهند داد، صرفا موسیقی را می‌شنوند و کاری با این ندارند که آنالیزرهای شما چه چیزی را هنگام مسترینگ به شما نمایش داده بوده‌اند!
یکی دیگر از نقاط ضعف مسترینگ دیجیتال این است که پلاگین‌هایی که به خوبی طراحی نشده‌اند و کیفیت چندانی ندارند، مشکلاتی مانند دیستورشن و aliasing به صدا اضافه می‌کنند. همچنین راحتی استفاده از نرم‌افزارها می‌تواند شما را به پردازش بیش از حد صداها ترغیب کند.
جمع‌بندی: مسترینگ را با ابزاری که همین حالا در اختیار دارید شروع کنید
آیا لازم است نگران این باشید که بدون دسترسی به ابزارهای آنالوگ نمی‌توانید به مسترهایی با کیفیت حرفه‌ای دست پیدا کنید؟ قطعا این‌طور نیست. آیا این که یک مهندس مسترینگ از تجهیزات آنالوگ یا دیجیتال استفاده می‌کند معیار خوبی برای انتخاب و استخدام مهندس مسترینگ است؟ به هیچ وجه.
معمولا بهترین ابزارها، همان‌هایی هستند که شما با آن‌ها آشنایی کاملی دارید. یاد گرفتن مهارت‌هایی مانند اکولایز کردن صدا، استفاده از کامپرشن و لیمیتینگ به شما کمک می‌کند کار مسترینگ را هرچه بهتر انجام دهید و بهترین راه برای شرع این است که کار را همین حالا با ابزارهایی که در اختیار دارید شروع کنید.